Av. Mustafa UZMAN
2023’TE İNFAZ DÜZENLEMESİ OLACAK MI, OLACAKSA NASIL OLACAK?
2023’TE İNFAZ DÜZENLEMESİ OLACAK MI, OLACAKSA NASIL OLACAK?
2023 yılı cumhuriyetin 100. Yılı aynı zamanda genel seçim yılı olacak. Halk arasında af olarak nitelendirilen kânuni düzenlemeler olacak mı? Ben 2023 yılında bir infaza ilişkin kanuni düzenlmenin çıkacağı kanaatindeyim zira Adalet Bakanlığı tarafından ekim ayında “Yeni İnfaz Düzenlemesi İçin Bilim Komisyonu” kuruldu.
Peki bu düzenlemede neler yer alacak. Bu düzenlemede nelerin yer alacağını 2020 yılında çıkan infaz kanunlarını anlayabiliriz. 2020 târihli infaz kanunu, 30/03/2020 târihinden önce işlenen suçların infazına ilişkin sanık lehine iyileştirmelerde bulunmuş, düzenlemelerde bulunmuştur. 15 Nisan 2020 tarihli 7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu inceleyelim:
“30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, Türk Ceza Kanununun kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103,104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132,133,134,135, 136, 137 ve 138) ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere; a) Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında 105/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “iki yıl”lık süre, “dört yıl” olarak uygulanır. b)Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilir. Ağır hastalık, engellilik veya kocama hâli, Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurallarınca veya Adlî Tıp Kurumunca düzenlenen bir raporla belgelendirilir. (3) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, iyi hâlli olmak koşuluyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler hakkında da uygulanır. (4) 30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, tabi olduğu infaz rejimine göre belirlenen koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün onbeş yaşını dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği bir gün, üç gün; onsekiz yaşım dolduruncaya kadar ceza infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınır.” Belirtmek gerekir ki denetimli serbestlik süresi sadece 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar açısından 3 yıl olarak uygulanacaktır. 30.03.2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda yine denetimli serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanacaktır. Denetimli serbestlik süresinin 3 yıl olarak uygulanması için suçun 30.03.2020 tarihinden önce işlenmiş olması yeterlidir, mahkumiyet daha sonraki bir tarihte gerçekleşse bile hükümlü geçici 6. maddedeki denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilecektir.
Yani esas alınacak olan tarih suçun işlendiği tarih olacaktır. Anlaşılmasını kolaylaştırmak adına yeni düzenlemeyi bir örnek üzerinden açıklayacağız.
Örneğimizi yeni düzenlemelerin kapsamı dışında kalan istisna suçların dışında bir suç türü üzerinden vermek anlamlı olacaktır.
Örneğin taksirle öldürme suçu bu istisna suçlardan olmayıp ilgili yeni düzenlemelerin kapsamında kalmaktadır. Taksirle öldürme suçu geçmiş tarihlerde olduğu gibi günümüzde de çok sık karşılaşılan bir suç türüdür. Bu suç istenmeden gerçekleşen ancak sonucu son derece ağır olan suç türlerinden biridir. Bu halde örneğimizi bu suç türü üzerinden verecek olursak; misal E kişisi bir başkasının ölümüne taksirle sebebiyet vermiş olsun, bu halde hakkında kurulacak hükmün dayanağı “Taksirle Öldürme” suçunu düzenleyen TCK m. 85 olacaktır. Yukarıdaki açıklamalar ışığında; taksirle öldürme suçu koşullu salıvermeye ilişkin 1/2 oranın ve denetimli serbestliğe ilişkin 3 yıllık sürenin uygulanmayacağı istisnai suçlardan değildir. TCK m. 85/I : “Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”Görüleceği üzere kanunda taksirle öldürme suçunun alt sınırı 2 yıl üst sınırı 6 yıl olarak belirlenmiştir.
Ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olan “Suç ve Cezaların Kanuniliği” ilkesi gereği faile ilgili suçtan dolayı 6 yıldan fazla ceza verilemeyecektir.
O halde en yüksek sınırdan cezanın verildiği varsayımı ile, fail E hakkında verilen 6 yıllık hapis cezasının koşullu salıverme süresi -koşullu salıvermenin diğer şartlarının da sağladığı varsayıldığında- 3 yıl olacaktır. Denetimli serbestlik açısından ise; eğer ilgili suç 30.03.2020 tarihinden önce işlenmiş ise koşullu salıvermeden evvelki 3 yıl denetim süresi olacağından failin cezaevinde kalacağı bir zaman zarfı olmayacaktır.
Eğer suç 30.03.2020 tarihinden sonra işlenmiş ise bu halde denetim süresi 1 yıl olarak uygulanacağından fail E’nin 2 yıl cezaevinde kalması gerekecektir.” 2020 yılındaki düzenleme yukarıda belirttiğimiz üzere gerçekleşmiştir.
2023 yılında çıkacak düzenleme belirli bir tarihten önce işlenen suçları kapsayacak asla genel af niteliğinde olmayacaktır.